تغذیه مادر در دوران بارداری

در دوران بارداری، بدن مادر برای کمک به رشد و نمو جنین، دچار تغییراتی قابل‌­توجه مانند افزایش حجم خون، تشکیل بافت‌های جدید و ایجاد جفت می‌شود. تغذیه مناسب و کافی برای کمک به این تغییرات و تأمین مواد مغذی لازم برای رشد مناسب جنین، بسیار اهمیت دارد. پیروی از رژیم غذایی سالم در دوران بارداری می‌تواند خطر ابتلا به فشارخون را کاهش دهد که برای مادر و نوزاد، عوارضی به همراه دارد.

فواید تغذیه مناسب در دوران بارداری

کاهش خطر زایمان زودرس

نتایج مطالعات نشان می‌دهند که تغذیه مناسب در دوران بارداری، خطر زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم را کاهش می‌دهد. همچنین، در رشد مغز و سیستم عصبی جنین مؤثر است که منجر به عملکرد بهتر شناختی و رفتاری کودک در آینده می‌شود.

کاهش خطر ابتلا به افسردگی و اضطراب

مصرف کافی برخی مواد مغذی در دوران بارداری در کاهش خطر افسردگی و اضطراب در مادر و نوزاد مؤثر است. همچنین، تغذیه مناسب در دوران بارداری، سلامت روده را بهبود می‌بخشد و احتمال بروز مشکلات گوارشی مانند یبوست و اسهال را کاهش می‌دهد.

افزایش رشد و نمو جنین

رژیم غذایی مناسب در دوران بارداری برای رشد و نمو جنین از جمله تشکیل اندام‌های حیاتی مانند مغز و قلب، بسیار اهمیت دارد. بعلاوه، موجب بهبود سلامت عمومی مادر می‌شود و احتمال ابتلا به بیماری‌هایی مانند کم‌خونی و فشارخون را پایین می‌آورد.

بعلاوه، بهره‌مندی از تغذیه مناسب در دوران بارداری می‌تواند زیربنایی برای سلامت مادام‌العمر مادر و کودک محسوب شود. اندام‌ها و سیستم‌های اصلی جنین در سه‌ماهه اول تشکیل می‌شوند. در سه‌ماهه دوم، بدن جنین بیشتر رشد می‌کند و در سه‌ماهه سوم، سیستم‌های بدن جنین به رشد خود ادامه می‌دهند تا نوزاد برای تولد آماده شود. رژیم غذایی سالم در کل نه ماه بارداری، برای رشد و نمو مطلوب جنین، حائز اهمیت است.

کاهش خطر ابتلا به واریس

پیروی از رژیم غذایی سالم در دوران بارداری می‌تواند خطر ابتلا به واریس را بسیار ضعیف و کم کند که در دوران بارداری، رایج است. همچنین، تغذیه مناسب احتمال ابتلا به هموروئید را کاهش می‌دهد که این مورد نیز به‌وفور در میان خانم­‌های باردار دیده می‌شود. علاوه بر این، باعث افزایش انرژی و کاهش خستگی و فرسودگی می‌شود.

مصرف مکمل­‌های ویتامین در دوران بارداری

مصرف مکمل‌های ویتامین، یکی دیگر از مهم‌­ترین اقداماتی است که خانم‌های باردار باید در خصوص تغذیه خود در دوران بارداری انجام دهند. این مکمل‌ها، ویتامین‌های موردنیاز بدن را تأمین می‌کنند، خصوصاً آن‌هایی که از طریق مواد غذایی به‌سختی جذب بدن می‌شوند. اما نکته حائز اهمیت این است که مصرف خودسرانه این مکمل‌های ویتامین ممکن است عوارض ناخوشایندی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد؛ بنابراین، مکمل‌های ویتامین باید تحت‌نظر پزشک مصرف شوند.

اسیدفولیک

اسیدفولیک یکی از مهم‌ترین ویتامین‌ها برای خانم‌های باردار است؛ چراکه نقش مهمی در شکل‌گیری لوله عصبی جنین ایفا می‌کند که مغز و نخاع را تشکیل می‌دهد. کمبود اسیدفولیک می‌تواند منجر به نقص لوله عصبی شود. دقت داشته باشید که در دوران بارداری باید روزانه ۶۰۰-۸۰۰ میکروگرم اسیدفولیک مصرف کنید. سبزی‌های برگ سبز، مرکبات، لوبیا و غلات غنی شده، ازجمله منابع مهم برای دریافت اسیدفولیک محسوب می‌شوند.

آهن

آهن نیز یکی دیگر از مواد مغذی مهم در دوران بارداری است که مادر باید آن را در تغذیه خود لحاظ کند. این ماده برای تولید گلبول قرمز بسیار حیاتی است که اکسیژن را به اندام‌های درحال‌رشد جنین می‌رساند. مصرف آهن در دوران بارداری، خطر ابتلا به کم‌خونی را به‌شدت کاهش می‌دهد که در میان خانم‌های باردار، بسیار رایج است. کم‌خونی فقر آهن می‌تواند منجر به زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم شود. مقدار مناسب مصرف آهن در دوران بارداری، روزانه ۲۷ میلی‌گرم است. ازجمله منابع طبیعی غنی از آهن عبارت‌اند از: گوشت قرمز، مرغ، ماهی، لوبیا و غلات غنی شده.

کلسیم

مصرف کلسیم برای رشد استخوان‌ها و دندان‌های کودک، بسیار اهمیت دارد. همچنین، کلسیم برای سلامت استخوان‌ها مفید است و خطر پوکی‌استخوان را در مراحل بعدی زندگی کاهش می‌­دهد. کمبود کلسیم می‌تواند منجر به تولد نوزاد با وزن کم و افزایش خطر ابتلا به فشارخون در مادر شود. خانم‌های باردار باید روزانه ۱۰۰۰ تا ۱۳۰۰ میلی‌گرم کلسیم مصرف کنند. محصولات لبنی، سبزی‌های برگ سبز و غلات غنی شده است.

پروتئین

پروتئین برای رشد و ترمیم بافت‌های بدن مادر و جنین، بسیار اهمیت دارد. همچنین، برای رشد اندام‌ها و ماهیچه‌های جنین، ضروری است. مصرف روزانه ۷۱ گرم پروتئین برای خانم‌های باردار توصیه می‌شود. منابع طبیعی سرشار از پروتئین عبارت‌اند از: مرغ، ماهی، لوبیا، عدس، آجیل و دانه‌ها.

اسیدهای چرب امگا 3

اسیدهای چرب امگا ۳ برای رشد مغز و چشم نوزاد، مهم هستند. بعلاوه، مصرف این ویتامین، خطر زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم را کاهش می‌دهد. خانم‌های باردار باید روزانه ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلی‌گرم اسیدهای چرب امگا ۳ را در تغذیه و رژیم غذایی خود بگنجانند. اسیدهای چرب امگا ۳ در ماهی‌های چرب مانند سالمون و تن‌ماهی، دانه کتان و دانه چیا یافت می‌شوند.

میزان مصرف مواد غذایی

مقدار غذای موردنیاز یک خانم باردار به عواملی مانند سن، وزن و میزان فعالیت او بستگی دارد. به‌طورکلی، یک خانم باردار باید در روز، ۳۰۰ تا ۵۰۰ کالری اضافی دریافت کند. همچنین، بسیار مهم است که مادر به نیاز بدن خود گوش دهد و هنگام گرسنگی، غذا میل کند. خانم‌هایی باردار باید در دوران بارداری خود با ماما یا متخصص زنان ارتباط داشته باشد تا بتوانند برای تغذیه خود، متناسب با نیازها و خواسته‌های فردی‌شان، برنامه‌ریزی کنند.

خانم‌های باردار باید دقت کنند که به‌جای سه وعده‌غذایی حجیم، چند وعده‌غذایی سبک داشته باشند. این کار از حالت تهوع و سوزش سر دل، جلوگیری و میزان قند خون را کنترل می‌کند.

مادر گرامی،

در دوره آموزشی تغذیه در دوران بارداری که در پلتفرم ویدئو محور بهداشت تی­‌وی قابل‌مشاهده است، به برنامه‌ریزی جامع برای کنترل وزن و مصرف متعادل مواد غذایی، پرداخته‌ایم. همچنین، در کتاب صوتی – تصویری این دوره که در بخش ویدئو بوک وب‌سایت بهداشت تی‌­وی در دسترس است، نحوه تهیه غذاهای موردنیاز این دوران را به شما آموزش داده‌ایم.

نظر شما در این باره چیست؟ تجربیات ارزشمند خود را برای مخاطبین این متن به اشتراک بگذارید.