یبوست در سن سالمندی مشکل شایعی است که در تمام سنین دیده می‌شود. هر چند این مشکل در سالمندی بیشتر است، ولی باید بدانید که افزایش سن دلیل یبوست نیست؛ بلکه عوامل مختلفی در ایجاد آن دخالت دارند. مثلاً گاهی بیماری خاصی موجب یبوست می‌شود و لازم است که برای بررسی علت و درمان بیماری به پزشک مراجعه کنید. گاهی نیز مصرف داروها موجب یبوست می‌شود که در این مورد نیز باید از پزشک خود سؤال کنید؛ اما در اغلب موارد شیوۀ زندگی ما باعث یبوست می‌شود.
پس می‌توان باتوجه‌به مواردی که خواهیم گفت این شیوه را اصلاح و بروز یبوست را کاهش دهید:
عادات غذایی
کم خوردن مواد غذایی حاوی «فيبر» موجب يبوست می‌شود. میوه‌ها و سبزی‌ها، غلات سبوس‌دار و حبوبات دارای «فیبر» هستند. وقتی که شما با مشکلات دندانی مواجه هستید جویدن غذا سخت است؛ بنابراین میوه و سبزی کمتری می‌خورید و دچار یبوست می‌شوید. در چنین مواردی می‌توانید از سبزی‌های خرد شده یا میوه‌های پخته و یا رنده شده استفاده کنید؛ بنابراین مواد غذایی حاوی فیبر را بیشتر بخورید این ارزان‌ترین و راحت‌ترین راه درمان یبوست است. گلابی رسیده، آلو، توت، انگور، گوجه‌فرنگی، کاهو و سایر انواع میوه‌ها و سبزی‌ها دارای فیبر هستند. هم چنین نان جویا نان کامل گندم که دارای سبوس باشند حاوی فیبر هستند و یبوست را کم می‌کنند.
افراد سالمند کمتر احساس تشنگی می‌کنند. اگر فقط زمانی که تشنه هستید آب و سایر مایعات را بنوشید، مطمئن باشید که مایعات کافی به بدن شما نمی‌رسد. مصرف كم مايعات نیز موجب یبوست می‌شود. سعی کنید در طول روز حداقل ۶ تا ۸ ليوان مایعات که بهتر است آب ساده باشد بنوشید. اگر صبح‌ها بعد از بیدارشدن از خواب یک لیوان آب بنوشید، چند دقیقه بعد روده‌ها به کار می‌افتند.
چند ساعت قبل از خواب یک لیوان شیر گرم کم‌چربی بنوشید این کار ضمن تأمین مایعات بدن به کارکردن روده هم کمک می‌کند. همچنین موجب می‌شود شب راحت‌تر بخوابید.
فعاليت بدني
افرادی که در طول روز تحرک کمی دارند و زیاد می‌نشینند معمولاً دچار یبوست می‌شوند؛ بنابراین به طور منظم ورزش کنید. پیاده‌روی یبوست را کم می‌کند. نیم ساعت پیاده‌روی روزانه و یا انجام سایر تمرینات ورزشی به برطرف‌شدن یبوست کمک می‌کند.
زمان اجابت مزاج
کسانی که به دلایل مختلف اجابت مزاج را به تأخیر می‌اندازند پس از مدتی دچار يبوست شدید خواهند شد. مثلاً زمانی که برای کاری عجله دارند و یا بیرون از منزل هستند و تمایل به استفاده از توالت عمومی ندارند اجابت مزاج دچار تأخیر می‌شود. زمانی که نیاز به اجابت مزاج پیدا می‌کنید بلافاصله به توالت بروید. همچنین وقتی اجابت مزاج هر روز در یک ساعت معین انجام شود روده‌ها عادت می‌کنند که در همان زمان معین کار کنند. این زمان بهتر است پس از خوردن غذا و ترجیحاً پس از خوردن صبحانه باشد. زمانی را انتخاب کنید که کاری نداشته باشید و بتوانید بدون عجله در توالت بمانید.
اگر از توالت‌فرنگی استفاده می‌کنید یک زیر پایی به بلندی حدود ۱۵ سانتی‌متر را در زیر هر یک از پاها بگذارید. این کار باعث می‌شود که حالت چمباتمه ایجاد شود و به دفع مدفوع کمک می‌کند.
مصرف داروهای مسهل
اگر داروهای مسهل به طور مداوم مصرف شوند پس از مدتی روده کار طبیعی خود را انجام نداده و یبوست به وجود می‌آید؛ بنابراین برای رفع یبوست در سنین سالمندی از مصرف خودسرانه داروهای مسهل خودداری و تنها با تجویز پزشک آنها را مصرف کنید.
توصیه می‌شود در این موارد باید به پزشک مراجعه کنید:
اگر به‌تازگی دچار یبوست شدید شده‌اید.
اگر اخیراً عادت اجابت مزاج شما تغییر کرده است. مثلاً متوجه شده‌اید که تعداد دفعات اجابت مزاج کمتر یا بیشتر شده و یا مدفوع سفت‌تر یا شل‌تر شده است.
اگر هنگام اجابت مزاج (دفع) درد دارید.
یا اینکه در مدفوع شما خون‌دیده می‌شود.
در‌صورتی‌که مدفوع شما سیاه‌رنگ شده است.
فراموش نکنید که درمان به هنگام و رویکرد پیشگیرانه شما نشان از آگاهی و احساس مسئولیت شما نسبت به خودتان و عزیزانتان است. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به کتاب صوتی زندگی سالم در دوره سالمندی در پلتفرم آموزشی بهداشت تی‌وی مراجعه کنید.
