سرماخوردگی و آنفولانزا در دوران بارداری و شیردهی

سرماخوردگی، نوعی عفونت ویروسی که دستگاه تنفسی فوقانی را درگیر می‌کند و معمولاً خودبه‌خود و بدون مصرف هیچ‌گونه داروی خاصی مانند آنتی‌بیوتیک بهبود می‌یابد.

آنفولانزا نیز نوع دیگری از عفونت ویروسی است که می‌تواند علائمی شبیه به سرماخوردگی داشته باشد. اما در دوران بارداری ممکن است باعث بروز عوارضی جدی شود.

علائم سرماخوردگی و آنفولانزا

سرماخوردگی، گلو و مجاری تنفسی شما را درگیر می‌کند که علائم آن عبارت‌اند از:

• گلودرد
• سر درد
• عطسه و سرفه
• گرفتگی یا آبریزش بینی
• تب خفیف

بعضی از علائم آنفولانزا شبیه به سرماخوردگی هستند و برخی دیگر، منحصر به این بیماری می شوند:

• تب
• گلودرد
• سرفه
• احساس خستگی شدید
• بدن‌درد
• بی‌اشتهایی

کنترل سرماخوردگی در دوران بارداری یا شیردهی

اگرچه ابتلا به سرماخوردگی در دوران بارداری یا شیردهی، آزاردهنده است، اما خطری برای خودتان و کودکتان ندارد.

سرماخوردگی معمولاً بدون مصرف دارو بهبود می‌یابد و آنتی‌بیوتیک‌ها کمکی به بهبود سریع‌تر آن نمی‌کنند چون عامل بروز این بیماری، ویروس است، نه باکتری.

اما برای تسکین علائم می‌توانید اقداماتی انجام دهید تا بدنتان بهتر بتواند با ویروس مقابله کند:

• وقتی سرما می‌خورید، بیشتر استراحت کنید تا بدنتان برای مقابله با عفونت، انرژی بیشتری داشته باشد.
• مایعات فراوان بنوشید تا حالتان بهتر شود. همچنین، اگر در دوران شیردهی هستید، برای تولید شیر باید مایعات بیشتری مصرف کنید.
• مراقبت باشید بدنتان دچار کم‌آبی نشود که در بارداری خطرناک است. مصرف نوشیدنی‌های گرم با لیمو و عسل، بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
• در معرض دود سیگار قرار نگیرید.
• برای پاک‌سازی مخاط بینی و سینوس‌ها از اسپری بینی نمکی (سدیم کلراید) یا سایر محلول‌ها استفاده کنید.
• با یک ظرف آب گرم یا دوش آب گرم، بخور دهید تا بینی و سینوس‌هایتان پاک‌سازی شوند.

در صورت ابتلا به سرماخوردگی یا آنفولانزا، شیردهی به کودکتان را قطع نکنید تا فرزندتان آنتی‌بادی‌های موجود در شیرتان را دریافت کند. این آنتی‌بادی‌ها در مقابل بیماری از کودکتان محافظت کنند.

کنترل آنفولانزا

در بیشتر افراد، علائم آنفولانزا حدود ۱ تا ۳ روز پس از تماس با فرد ناقل ویروس، ظاهر می‌شوند.

اگر باردار هستید و احتمال می‌دهید که به آنفولانزا مبتلا شده‌اید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. در دوران بارداری خصوصاً در سه ماه دوم یا سوم، بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به آنفولانزا قرار دارید.

چنان چه پزشکتان احتمال دهد که به آنفولانزا مبتلا شده‌اید، ممکن است برای اطمینان بیشتر از بینی و گلوی شما تست سواب بگیرد. همچنین، احتمال دارد داروی ضدویروس برایتان تجویز کند. هرچه زودتر این دارو را مصرف کنید، تأثیر بیشتری خواهد داشت. پس حتماً با مشاهدۀ اولین علائم آنفولانزا به پزشک مراجعه کنید.

بعلاوه، می‌توانید اقدامات دیگری برای بهبود علائم انجام دهید؛ مثلاً همان راهکارهایی که برای درمان علائم سرماخوردگی به شما پیشنهاد دادیم.

در صورت ابتلا به آنفولانزا نیز باید به شیردهی کودکتان ادامه دهید تا فرزندتان، آنتی‌بادی‌های محافظ را از بدنتان دریافت نماید.

خطرات ابتلا به آنفولانزا در دوران بارداری

در دوران بارداری، ابتلا به آنفولانزا می‌تواند برای شما و کودکتان خطراتی در پی داشته باشد.

ضمن اینکه، احتمال بیشتری وجود دارد به آنفولانزا مبتلا شوید و عوارض و علائم شدیدتری داشته باشید. حتی اگر سالم هستید و دچار عوارض خاص بارداری نیستید، ابتلا به آنفولانزا می‌تواند عوارض خطرناکی برایتان به دنبال داشته باشد.

از جمله عوارض آنفولانزا در بارداری عبارت‌اند از:

• ذات‌الریه
• آسیب‌دیدن قلب یا سایر اندام‌ها
• زایمان زودرس
• تولد نوزاد مرده

تزریق واکسن آنفولانزا

تزریق واکسن آنفولانزا بهترین راهکار برای محافظت از خودتان و کودکتان در مقابل ویروس آنفولانزا است. در هر مرحله‌ای از بارداری، قبل از بارداری و یا حتی در دوران شیردهی می‌توانید واکسن آنفولانزا را تزریق نمایید.

نکته‌ای که باید بدانید این است که حتی اگر سال قبل واکسن آنفولانزا را تزریق کرده‌اید، باز هم باید در مقابل این ویروس واکسینه شوید. چراکه ترکیبات واکسن هر سال تغییر می‌کند تا بدنتان را در برابر آنفولانزای شایع در آن سال واکسینه کند.

داروهای بی‌خطر برای دوران بارداری

در دوران بارداری، ممکن است لازم باشد برای درمان بعضی از بیماری‌ها، دارو مصرف کنید. اما باید بدانید که مصرف برخی داروها در این دوران، خطرناک است.

حتماً به یاد داشته باشید که قبل از شروع، قطع یا تغییر هر گونه داروی تجویزی یا بدون نسخه با پزشک یا داروساز، مشورت کنید.

در ادامه، به برخی از داروهای رایج و اطلاعاتی پیرامون مصرف آن‌ها در دوران بارداری اشاره می‌کنیم:

• مصرف استامینوفن در کل دوران بارداری، بی‌خطر است.
• ایبوپروفن و سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) را نباید در دوران بارداری مصرف کنید مگر آنکه پزشک آن‌ها را تجویز کند.
• مصرف بعضی از داروهای سرفه در دوران بارداری، مشکلی به وجود نمی‌آورد. اگر باردار هستید و علائم سرماخوردگی دارید، از پزشک یا داروساز راهنمایی بگیرید.
• استفاده از اسپری بینی نمکی در این دوران، منعی ندارد. اسپری‌های ضد احتقان بینی (که برای رفع گرفتگی بینی کاربرد دارند) عموماً در دوران بارداری، ایمن هستند، اما حتماً با پزشک داروساز مشورت کنید.
• مصرف داروهای ضد احتقان خوراکی مانند سودوافدرین (Pseudoephedrine) و فنیل‌افرین (Phenylephrine) در دوران بارداری ممنوع است.

داروهای ایمن برای دوران شیردهی

چنان چه به کودکتان شیر می‌دهید و نیاز است دارو مصرف کنید، حتماً دربارۀ خطرات آن از پزشکتان سؤال کنید. حتی زمانی که مصرف دارویی در دوران شیردهی بی‌خطر تلقی می‌شود، در هر حال، توصیه می‌کنیم قبل از مصرف دارو به کودکتان شیر بدهید.

دقت کنید که هنگام شیردهی، بهداشت را رعایت کنید تا احتمال سرایت عفونت به نوزاد و سایر اعضای خانواده کاهش یابد.

در ادامه، به اسامی برخی از داروهای رایج و اطلاعاتی پیرامون مصرف آن‌ها در دوران شیردهی اشاره می‌کنیم:

• مصرف استامینوفن به میزان توصیه شده منعی ندارد.
• به‌طورکلی، مصرف ایبوپروفن در دوران شیردهی بی‌خطر است. اگر داروهای دیگری مصرف می‌کنید یا بیماری‌های دیگری دارید، دربارۀ مصرف ایبوپروفن در این شرایط با پزشکتان مشورت کنید.
• در این دوران، باید از مصرف آسپرین بپرهیزید.
• کدئین می‌تواند باعث خواب‌آلودگی کودکتان شود، خصوصاً در نوزادان یا شیرخواران یا اگر سابقه خانوادگی حساسیت به کدئین دارید. بسیاری از قرص‌های سرماخوردگی و آنفولانزا حاوی کدئین هستند. درصورتی‌که پس از مصرف کدئین، کودکتان دچار خواب‌آلودگی شدید شد، آن را قطع کنید و به پزشکتان اطلاع دهید.
• سودوافدرین و فنیل‌افرین، داروهای ضد احتقان هستند که در بعضی از قرص‌های سرماخوردگی و آنفولانزا وجود دارند. مصرف این داروها نیز در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود چون می‌توانند شیرتان را کم کنند.
• استفاده از اسپری بینی نمکی در دوران شیردهی، بی‌خطر است. می‌توانید از اسپری‌های ضد احتقان بینی استفاده کنید که حاوی ترکیبات فعال اکسی متازولین و زایلومتازولین هستند چراکه مقدار ناچیزی از آن‌ها وارد شیرتان می‌شوند. در واقع، این اسپری‌ها تأثیر خود را در بینی می‌گذارند.

به‌طورکلی، اطلاعات چندانی پیرامون بسیاری از محصولات، داروها یا مکمل‌های گیاهی و بی‌خطر بودن آن‌ها در دوران بارداری و شیردهی در دسترس نیست. اگر قصد دارید در دوران بارداری یا شیردهی از داروهای گیاهی استفاده کنید، بهتر است قبل از مصرف، دربارۀ ایمنی یا میزان اثربخشی آن‌ها با پزشکتان مشورت نمایید.

در آخر، پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به فیلم‌های آموزشی دوره مجازی آمادگی برای زایمان بیندازید تا تمام اطلاعات لازم و ضروری این دوران را دریافت کنید.