اگر شما هم از آن دسته مادرانی هستید که به‌تازگی به شیردهی عادت کرده‌اید و ناگهان متوجه شده‌اید که دوباره باردار هستید، این مقاله برای شما است. در این شرایط ممکن است سیل سؤالات و نگرانی‌ها به ذهنتان هجوم آورند: «آیا شیردادن در دوران بارداری بی‌خطر است؟ شیردهی چه تأثیری بر جنین می‌گذارد؟ این کار چه اثری بر کودک شیرخوارم خواهد گذاشت؟ آیا می‌توانم هم‌زمان به دو فرزندم شیر بدهم؟»
تمام این سؤالات و احساسات طبیعی هستند. زمانی که می‌خواهید دربارۀ شیردادن به کودکتان در دوران بارداری تصمیم بگیرید و مردد هستید، آگاهی از فواید، خطرات و میزان آمادگی خودتان و کودک شیرخوارتان برای قطع شیردهی به شما کمک می‌کند تا بهترین تصمیم را بگیرید.
شیردهی به کودک در دوران بارداری
بسیاری از خانم‌ها نگران شیردهی در دوران بارداری هستند چراکه این کار می‌تواند باعث بروز انقباضات خفیف رحم شود. اما اگر بارداری سالمی داشته باشید، این انقباضات نگران‌کننده نیستند چون معمولاً باعث زایمان زودرس نمی‌شوند. چراکه هورمون اکسی‌توسین که در دوران شیردهی ترشح و موجب بروز انقباضات رحم می‌شود، معمولاً در دوران شیردهی به مقدار کمی ترشح می‌شود. در نتیجه، این مقدار هورمون برای زایمان زودرس کافی نیست. این انقباضات برای جنین نیز خطری ندارند و به‌ندرت موجب سقط‌جنین می‌شوند. همچنین، باوجودی که مقدار کمی از هورمون‌های بارداری وارد شیرتان می‌شود، این هورمون‌ها هیچ ضرری برای کودکتان ندارند.
درهرحال، اگرچه شیردادن به کودک در دوران بارداری، خطری ندارد، توصیه می‌کنیم در شرایط زیر شیردهی را قطع کنید:
- چنان چه بارداری پرخطر را تجربه می‌کنید یا در معرض خطر زایمان زودرس قرار دارید.
- درصورتی‌که دوقلو باردار هستید.
- چنان چه پزشک به شما توصیه کرده است در دوران بارداری، رابطه جنسی نداشته باشید.
- در شرایطی که دچار خونریزی یا درد رحم هستید.
در صورت بروز هریک از مشکلات، با پزشکتان مشورت کنید تا ببینید بهتر است به شیردهی ادامه دهید یا آن را قطع کنید.
آیا فرزندم آماده است؟ خودم چطور؟
یکی دیگر از مسائل مهمی که باید در نظر بگیرید، آمادگی کودکتان برای از شیر گرفتن است. علاوه بر شخصیت، سن کودکتان و الگوهای شیردهی به او، واکنش روانی و فیزیکی فرزندتان به بارداری شما بر این مقوله تأثیر می‌گذارند.
طبیعی است که در ماه‌های چهارم و پنجم بارداری، مقدار شیرتان کم شود. این مسئله ممکن است باعث بروز تغییراتی در شیرتان شود و طعم شیر را برای کودکتان ناخوشایند سازد. به همین دلیل، ممکن است زودتر از آنچه فکر می‌کردید، کودک شیرخوارتان آماده قطع شیردهی شود. اما از سویی دیگر، ممکن است به شیر خوردن وابسته و آمادۀ از شیر گرفتن نباشد.
همچنین، شاید به این فکر می‌کنید که آیا آماده از شیر گرفتن کودکتان هستید؟ احتمالاً از خودتان می‌پرسید که بارداری چه تأثیری بر رابطۀ شما با کودک شیرخوارتان دارد؟ نکتۀ مهم دیگری که باید آن را مدنظر داشته باشید، این است که آیا کودکتان بیشتر برای رفع گرسنگی از شیر مادر تغذیه می‌کند یا برای آرام‌شدن و خوابیدن؟
بسیار مهم است که به وضعیت سلامت و رشد کودکان زیر ۶ ماه توجه داشته باشید که فقط از شیر مادر تغذیه می‌کنند. شاید لازم باشد برای اینکه مطمئن شوید کودکتان تغذیۀ کافی دارد، تعداد دفعات شیردهی را افزایش دهید. اگر کودکتان علاوه بر شیر، غذاهای دیگری نیز می‌خورد، ممکن است با کم‌شدن شیر مادر، آن غذاها را به شیر ترجیح دهد.
چالش‌های احتمالی
اگرچه تغذیه با شیر مادر در دوران بارداری فوایدی دارد، ممکن است مشکلاتی نیز به وجود آورد. مثلاً، به دلیل جریان‌یافتن شیر در سینه‌ها و درد نوک سینه، حالت تهوع از جمله مشکلات جسمانی است که در دوران بارداری، مادر را درگیر می‌کند. حدود ۷۵ درصد از خانم‌ها، دچار درد نوک سینه می‌شوند.
همچنین، بسیاری از خانم‌ها بر اثر شیردهی در دوران بارداری، احساس خستگی را تجربه می‌کنند. البته خستگی یکی از عوارض طبیعی دوران بارداری است. پس قطعاً طبیعی است که به دلیل احتمال افت انرژی و خستگی بر اثر شیردهی در دوران بارداری، برای انجام این کار، هراس و تردید داشته باشید. اما باید بدانید که خود شیردهی، کاری خسته‌کننده نیست. ازاین‌رو، ممکن است شیردادن در حالت نشسته یا خوابیده به شما کمک کند تا استراحت بیشتری داشته باشید.
تغذیه مناسب در دوران شیردهی
چنان چه تصمیم دارید در دوران بارداری به شیردهی به کودکتان ادامه دهید، برای حفظ سلامت کودک شیرخوار و جنین باید تغذیۀ خوبی داشته باشید. میزان کالری دریافتی را باید بر اساس سن کودک شیرخوارتان تعیین کنید. چنان چه فرزندتان علاوه بر شیر شما، غذای دیگری هم می‌خورد، روزانه به حدود ۵۰۰ کالری اضافی نیاز دارید. حال اگر سن کودکتان کمتر از ۶ ماه است، به ۶۵۰ کالری بیشتر نیاز دارید.
البته این مقادیر به جز ۳۵۰ کالری اضافی سه ماه دوم و ۴۵۰ کالری اضافی سه ماه سوم بارداری هستند که باید آن‌ها را دریافت کنید. پس اگر در سه ماه اول بارداری خود هستید و به دلیل حالت تهوع نمی‌توانید خیلی غذا میل کنید، خیالتان راحت باشد که در سه ماه اول، به دریافت کالری اضافی نیازی ندارید.
سرانجام باید بگوییم که وقتی شیردهی و بارداری با هم مصادف می‌شوند، روابط و احساسات، اولین مسائلی هستند که باید به آن‌ها توجه داشته باشید. قطعاً می‌خواهید علاوه بر احساسات خودتان، به نیازهای کودک شیرخوارتان و جنین داخل شکمتان نیز توجه کنید. پس در نهایت، باید بر اساس شرایط و نیازهای خودتان و فرزندانتان تصمیم بگیرید، نه خواست و نظر دیگران.
همچنین، در دورۀ آموزشی دانستنی‌های تغذیه با شیر مادر دربارۀ شیردهی و هرآنچه لازم است دربارۀ آن بدانید، با شما صحبت کرده‌ایم. پیشنهاد می‌کنیم این توصیه‌های کاربردی را از دست ندهید.
