با گذر عمر و افزایش تجارب در روزهای سالمندی انتظار می‌رود که در دهه‌های پایانی زندگی، کیفیت و ارزش لحظات در نزد سالمندان بهتر و بیشتر و روبه‌افزایش باشد، اما متأسفانه با بررسی و نظرسنجی از طیف وسیعی از سالمندان عزیزمان متوجه شده‌ایم برخلاف روال عادی و استاندارد سالمندی در دنیا، چالش‌ها و مشکلات این گروه سنی در ایران نسبت به همسالان خود در اکثر کشورهای مشابه، از پایین‌ترین میزان رضایت و شادمانی برخوردار است.
درک چالش‌های فیزیکی، اجتماعی و عاطفی این گروه جمعیتی ارزشمند، می‌تواند کمک نماید که آسیب‌شناسی مناسبی در این حوزه صورت پذیرد و باتوجه‌به این که جمعیت سالمندان ایران در حال افزایش است باید برنامه‌ریزی جدی صورت پذیرد و سازمان‌های متولی برای بهبود کیفیت زندگی و ارتقای رفاه این گروه جمعیتی نقشه کار مناسبی را در دستور کار خود قرار دهد:
برنامه‌ریزی برای سلامت جسمانی سالمندان
نخستین گام برای حفظ استقلال و عزت‌نفس و رضایت و شادمانی سالمندان اولویت‌دادن به‌سلامت جسمانی است سالمند باید ورزش منظم روزانه داشته با و از تغذیه و خواب کافی بهره‌مند باشد؛ ولی این روند به مشکل عادت روزانه دیده نمی‌شود و به دلیل عدم امنیت مالی لازم از سوی سازمان‌های مرتبط هنوز دغدغه کار و اشتغال و درآمد اولویت اصلی روزانه یک سالمند در ایران است همین احساس عدم امنیت بستر عدم تعادل برنامه‌ها و عادات ورزشی منظم را در زندگی سالمند به وجود می‌آورد. حداقل ۳۰ دقیقه پیاده‌روی و ورزش روزانه می‌تواند سلامت قلب و عروق را بهبود بخشد ما قدرت و انعطاف عضلانی را که در این دوران روبه‌کاهش است را بهبود بخشد و خطرات بعدی مثل سقوط و زمین‌خوردگی و شکستگی و… که در سن سالمندی شایع است به طرز چشمگیری کاهش دهد، هم چنین معاینات پزشکی منظم و چکاپ سالیانه بدن مؤثر خواهد بود.
موارد مهم برای برنامه‌ریزی و کنترل عبارت‌اند از:
انتخاب سبک زندگی سالم: تشویق به یک رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم، و اجتناب از دخانیات می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش دهد.
مراقبت‌های تنفسی مناسب: اجتناب از قرارگرفتن در معرض آلاینده‌ها، ترک سیگار و ورزش‌های روزانه سبک می‌تواند به حفظ عملکرد ریه کمک کند.
بهداشت خواب: ایجاد یک‌روال منظم خواب و ایجاد یک محیط خواب راحت باعث ارتقای کیفیت خواب بهتر می‌شود.
تمرینات تقویت کف لگن: ازطریق تمرینات ورزشی کگل که در پلتفرم بارگذاری شده می‌توان به مدیریت بی‌اختیاری ادرار کمک نمود.
فیزیوتراپی و مدیریت درد: ورزش، وسایل کمکی و دارو می‌تواند به مدیریت علائم آرتریت و بهبود تحرک کمک کند.
حمایت از سلامت روان: تشویق گفتگوها، ارائه حمایت عاطفی و جستجوی کمک حرفه‌ای می‌تواند افسردگی و اضطراب را برطرف کند.
تشخیص زودهنگام و مداخله: غربالگری منظم حافظه و جستجوی کمک پزشکی برای علائم زوال شناختی می‌تواند به مداخله زودهنگام و درمان زوال عقل منجر شود.
تغذیه سالم و ورزش منظم: حفظ یک رژیم غذایی متعادل، نظارت بر سطح قند خون و فعالیت بدنی می‌تواند از دیابت پیشگیری و آن را مدیریت کند.
مدیریت فشارخون: نظارت بر فشارخون، مدیریت استرس و حفظ یک سبک زندگی سالم می‌تواند خطر سکته مغزی را کاهش دهد.
برنامه‌ریزی برای سلامت روان سالمندان
علاوه بر سلامت جسمانی، سلامت روح و روان و احساس ارزشمندی نیز برای حفظ استقلال و رضایت و شادمانی سالمند لازم است.
بهتر است فعالیت‌های هدف‌مندی که سالمند از انجام آن احساس مفید و مؤثربودن کند توسط اطرافیان ایجاد شود، و شادی و هدف و رضایت را در ذهن سالمند به وجود آورد. برای این امر پیشنهاد می‌شود که مسئولیت عملی متناسب با علاقه و اشتیاق سالمندان برای آنها ترتیب داده شود و حداقل با گروه همسالان در ارتباط باشند و برنامه‌ای برای اثربخشی اوقات فراغت مؤثر و کمک‌کننده روحیه سالمند برنامه‌ریزی شود.
مسافرت، سرگرمی، کارهای داوطلبانه و معنادار در انجمن‌های مردمی مختلف حتی چند ساعت در هفته می‌تواند احساس موفقیت شادی و هدف را در ارتباطات اجتماعی مفید به سالمند هدیه دهد.
تعیین هدف بسیار تأثیرگذار است. سالمندان باید اهداف واقع‌بینانه‌ای برای خود در نظر گیرند و یک مهارت جدید یاد بگیرند و یا پروژه‌ای را تکمیل نمایند یا در تکمیل فرایند کاری مشارکت داشته باشند و اهداف را به مراحل قابل‌مدیریت تقسیم‌بندی نموده تا احساس خودکارآمدی و استقلال خود را حفظ نمایند.
پیشنهاد می‌شود برای کسب اطلاعات جامع‌تر به ویدئوبوک زندگی سالم در دوره سالمندی در پلتفرم آموزشی بهداشت تی‌وی مراجعه بفرمایید.
