تغییرات پوست در دوران بارداری

در دوران بارداری، به دلیل، افزایش جریان خون و ترشح هورمون‌ها در بدن ممکن است پوستتان دچار خشکی، لک، آکنه، حساسیت یا مشکلات دیگر ‌شود.

همچنین، پوست برخی از نواحی بدنتان مانند نوک سینه، زیر بغل، قسمت داخلی ران، ناحیه تناسلی و زیر چشم ممکن است تیره‌تر شود.

شایع‌ترین مشکلات پوستی در دوران بارداری

آکنه

آکنه یکی از مشکلاتی است که معمولاً در دوران نوجوانی شروع می‌شود. اگر قبلاً آکنه داشتید یا الان هم می‌زنید، احتمال آن زیاد است که در سه ماه اول بارداری نیز عود کند. خوشبختانه، آکنه بارداری معمولاً در سه ماه آخر تا حدی زیادی بهبود می‌یابد یا حتی به طور کامل از بین می‌رود. پس از زایمان نیز شیردهی در رفع آکنه‌ها مؤثر است.

اگزما

اگزما شایع‌ترین مشکل پوستی در دوران بارداری است که باعث خشکی، پوسته‌پوسته شدن، خارش و قرمزی پوست می‌شود. اگزما معمولاً در صورت، مچ دست، مچ پا، چین آرنج و پشت زانوهایتان ایجاد می‌شود. به‌طورکلی، احتمال بروز اگزما در شش ماه اول بارداری بیشتر است.

لینا نیگرا

خط بارداری یا لینا نیگرا، خطی تیره است که در وسط شکمتان قرار دارد. این خط که اغلب در سه ماه اول بارداری ظاهر می‌شود، از زیر ناف تا ناحیۀ شرمگاهی ادامه پیدا می‌کند. لینا نیگرا به‌هیچ‌وجه خطرناک نیست، هیچ مشکلی برای خودتان یا کودکتان ایجاد نمی‌کند و نیازی به درمان ندارد.

(خال‌های) نایوی ملانوسیتی

رشد طبیعی ملانوسیت‌ها (سلول‌های تولیدکننده رنگ‌دانه) روی پوستتان با نام نایوی ملانوسیتی شناخته می‌شود. بیشتر افراد خال‌هایی روی بدنشان دارند که در بدن خانم‌ها، شکل یا اندازۀ آن‌ها در دوران بارداری تغییر می‌کند. این مسئله معمولاً نگران‌کننده نیست و تأثیری بر بارداری‌تان نمی‌گذارد. اما ممکن است این خال‌ها به ملانوما، نوعی سرطان پوست، تبدیل شوند. چنان چه در دوران بارداری، هرگونه تغییری در خال‌هایتان مشاهده کردید، به پزشکتان اطلاع دهید.

پروریگو بارداری

این عارضه، نوعی بثورات خارش‌دار و از عوارض احتمالی بارداری است. این عارضه که معمولاً در سه ماه اول یا دوم بارداری ظاهر می‌شود، با بروز بثورات برجسته و خشک در نواحی از شکم، دست‌ها یا پاهایتان همراه است. چنان چه یکی از اعضای خانواده‌تان به اگزما، آسم یا تب یونجه مبتلا باشد، احتمال اینکه دچار پروریگو بارداری شوید، بسیار بالا است. این عارضه، خطرناک نیست و مشکلی برای خودتان و کودکتان ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند آزاردهنده باشد. در دوران بارداری، هر زمان دچار خارش شدید، به پزشک مراجعه کنید چراکه ممکن است خارش نشانه‌ای از بیماری‌های دیگر باشد که برای جنین خطرناک هستند.

ملاسما

لکه‌های قهوه‌ای که معمولاً روی صورت ظاهر می‌شوند، ملاسما نام دارند. نام دیگر ملاسما، کلوآسما یا «ماسک بارداری» است. این عارضه معمولاً در سه ماه دوم یا سوم بارداری رخ می‌دهد. ملاسما فقط مختص خانم‌های باردار نیست و افراد دیگر نیز ممکن است به آن دچار شوند. این عارضه هیچ مشکلی برای سلامتی‌تان به وجود نمی‌آورد، اما ممکن است از لحاظ روحی خیلی نتوانید با آن کنار بیایید، به‌خصوص اگر روی صورتتان باشد. اگرچه درمان ملاسما ممکن است دشوار باشد، اما برخی از راهکارهای درمانی که اغلب به‌صورت ترکیبی استفاده می‌شوند، می‌توانند به بهبود این عارضه کمک کنند. بسیاری از این راهکارهای درمانی برای دوران بارداری ایمن هستند. متخصص پوست و مو می‌تواند ملاسما را تشخیص و درمان مناسب را به شما پیشنهاد دهد.

ترک‌های پوستی

استریا، استرچ مارک یا ترک‌های پوستی، خطوط قرمز، صورتی یا بنفش هستند که روی پوستتان ظاهر می‌شوند. استرچ مارک بسیار شایع است و از هر ۱۰ خانم باردار، ۹ نفر این ترک‌های پوستی را دارند. این ترک‌های پوستی بیشتر روی شکمتان ظاهر می‌شوند، اما ممکن است روی ران‌ها، سینه‌ها، باسن و بازوهایتان نیز به وجود آیند. همچنین، گاهی ممکن است با خارش همراه باشند، اما خطرناک نیستند و نیازی به درمان ندارند. هیچ محصول پوستی تولید نشده است که از نظر علمی ثابت شده باشد برای پیشگیری از بروز استرچ مارک مؤثر است. اما اگر خیلی آزارتان می‌دهند، می‌توانید راهکارهای درمان آن را امتحان کنید.

واریس

رگ‌هایی که خون زیادی در آن‌ها جمع و عمدتاً روی پاهایتان ایجاد می‌شوند، واریس نام دارند. رگ‌های واریسی به رنگ آبی و متورم هستند و می‌توانند باعث درد و ناراحتی در پاهایتان شوند. بروز واریس در دوران بارداری بسیار شایع است طوری که از هر ۱۰ خانم باردار، ۴ نفر به آن مبتلا می‌شوند. رگ‌های واریسی اغلب در سه ماه اول بارداری ظاهر می‌شوند. احتمال بروز این عارضه به دلیل بارداری در سنین بالا یا وجود زمینۀ ارثی، افزایش می‌یابد.

چگونه می‌توانید از پوستتان مراقبت کنید؟

استفاده از محصولات مراقبت از پوست، مرطوب‌کننده‌ها و لوازم آرایشی در دوران بارداری بی‌خطر است. مقدار کمی از مواد شیمیایی موجود در کرم‌ها و پمادها ممکن است از طریق خون، جذب بدنتان شوند. ازاین‌رو، بهتر است ترکیبات محصولات را مطالعه نمایید. اگر نمی‌دانید کدام محصولات حاوی ترکیبات مضر هستند، از پزشک داروساز کمک بگیرید.

به‌خاطر داشته باشید که ممکن است پوستتان در این دوران حساس‌تر شود و به مواد شیمیایی موجود در بعضی از محصولات، واکنش نشان دهد.

آیا باید از مصرف برخی محصولات خودداری کنید؟

توصیه می‌کنیم در این دوران، از مصرف محصولات حاوی ویتامین A که رتینول نیز نامیده می‌شود، خودداری نمایید. چون برای جنین مضر هستند.

اگر نمی‌توانید ترکیبات محصولی را بررسی کنید، از مصرف آن بپرهیزید. خصوصاً اگر محصولی را به‌صورت اینترنتی یا بدون نام تجاری خریداری می‌کنید.

سایر محصولاتی که نباید در دوران بارداری مصرف کنید:

• محصولات سفیدکننده حاوی هیدروکینون
• لوسیون‌های ضد ریزش مو حاوی ماینوکسیدیل
• محصولات درمان آکنه حاوی ترتینوئین

آیا در دوران بارداری می‌توانید آفتاب بگیرید؟

آفتاب‌گرفتن، خواه در دوران بارداری و یا هر زمان دیگری، مضراتی دارد. چراکه با این کار در معرض اشعه مضر ماورا بنفش (UV) قرار می‌گیرید که می‌توانند باعث سرطان پوست شود.

برنزه‌شدن پوست نمایانگر آسیب اشعه ماورا بنفش به پوستتان است. در دوران بارداری ممکن است پوستتان با آفتاب‌گرفتن، کمتر از حد معمول برنزه شود. اما حتماً دقت باشید که از کرم ضدآفتاب استفاده کنید.

می‌توانید از لوسیون‌های برنزه کننده نیز استفاده کنید. البته از مصرف اسپری برنزه کننده پرهیز نمایید چون هنوز ثابت نشده است که استنشاق آن در دوران بارداری چه خطراتی دارد.

چگونه می‌توانید آفتاب‌سوختگی را درمان کنید؟

در صورت آفتاب‌سوختگی شدید می‌توانید از کمپرس سرد، مرطوب‌کننده و داروهای مسکن مانند استامینوفن استفاده کنید. چنان چه آفتاب‌سوختگی با این راهکارها بهبود نیافت، به پزشک مراجعه کنید.

آیا می‌توانید از محصولات رفع موهای زائد استفاده کنید؟

اپیلاسیون و استفاده از کرم‌های موبر، منعی ندارند. اما ممکن است پوستتان نسبت به این مواد حساس بیشتری پیدا کند.

کرم‌های موبر حتی اگر قبلاً از آن‌ها استفاده کرده‌اید، می‌توانند باعث آلرژی شوند. در این صورت، استفاده از کرم را متوقف کنید و بعد از زایمان، آن را روی ناحیۀ کوچکی از پوستتان، امتحان و سپس مصرف نمایید.

پس از زایمان، پوستتان به حالت عادی برمی‌گردد؟

بیشتر تغییرات پوستی که در دوران بارداری اتفاق می‌افتند، به‌تدریج کمتر می‌شوند یا پس از زایمان، به‌کلی از بین می‌روند. اگر بیماری پوستی داشتید که در دوران بارداری بهتر یا بدتر شده است، احتمالاً بعد از زایمان، به وضعیت قبل باز خواهد گشت.

به‌طورکلی، اگر به دنبال اطلاعاتی علمی و به‌روز دربارۀ بارداری، عوارض شایع آن و زایمان هستید، در دوره مجازی آمادگی برای زایمان در وب‌سایت بهداشت تی‌وی می‌توانید به آن‌ها دسترسی پیدا کنید.