عوارض شایع دوران بارداری
بسیاری از زنان در دوران بارداری با مشکلات جسمانی مانند یبوست، کمردرد، تکرر ادرار، سوءهاضمه، تورم پاها، رگ‌های واریسی، هموروئید و خونریزی بینی روبرو می‌شوند. این عوارض اغلب خفیف هستند، اما گاهی به درمان یا دارو نیاز دارند.
در واقع، برخی از تغییرات جسمی و روحی ممکن است علائم بیماری‌هایی نادر، اما بسیار جدی باشند. در صورت مشاهدۀ هریک از موارد زیر، هرچه سریع‌تر آن را با پزشک یا ماما در میان بگذارید:
مشکلات روحی
- احساس افسردگی یا اضطراب شدید و یا فکر آسیب‌زدن به خود یا جنین
- دشواری در انجام کارهای روزمره مانند دوش‌گرفتن و غذاخوردن
- بروز مشکلات جدی در رابطه با همسر یا سایرین
- مواجهه با خشونت خانوادگی
وضعیت شکم
- احساس ناراحتی، درد یا گرفتگی شدید در شکم یا کمر
- واردشدن ضربه یا آسیب فیزیکی به شکم در اثر افتادن، تصادف با ماشین یا خشونت خانوادگی
- وقتی جنین کمتر از قبل حرکت می‌کند، به‌خصوص در اواخر دوران بارداری
ناراحتی‌های واژن
- خونریزی، خروج مایع آمنیوتیک یا ترشحات زیاد (بیش از حد معمول) از واژن
- احساس ناراحتی، درد، تکرر یا سوزش هنگام ادرارکردن
بیماری‌های سر
- سردردهای شدید یا طولانی
- احساس سرگیجه
- بروز مشکلات در بینایی یا تغییر دید مانند تاری دید یا مشاهدۀ نور چشمک‌زن
ساق پاها، مچ پاها، انگشتان، دست‌ها و پوست
- تورم ناگهانی و مداوم صورت، دست‌ها یا پاها
- تورم و درد شدید پاها
- خارش شدید پوست به‌خصوص خارش دست‌وپا
موارد دیگر
- حالت تهوع و استفراغ مزمن که مانع از خوردن و آشامیدن می‌شود.
- تب و لرز
گاهی باوجوداینکه هیچ یک از علائم بالا را ندارید، اما باز هم حس می‌کنید «حالتان خوش نیست.» در این شرایط بهتر است پزشک وضعیت شما را بررسی کند تا هرچه سریع‌تر درمان شوید و یا اقدامات کمکی لازم صورت گیرد. البته شاید پزشک تشخیص دهد که هیچ مشکلی وجود ندارد. اگر نتوانستید از طریق تماس تلفنی با پزشک، ماما یا بیمارستان ارتباط بگیرید، به نزدیک‌ترین کلینیک یا بیمارستان مراجعه کنید.
درصورتی که در وضعیت اورژانسی قرار دارید و نگران سلامتی خودتان و نوزاد هستید و یا درد زایمان پیش از موعد مقرر شروع شده است، هرچه سریع‌تر با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید.
عوارض بارداری قبلی
در شرایط زیر ممکن است به عوارض و بیماری‌های دوران بارداری دچار شوید:
- وجود مشکل یا عارضه در بارداری پیشین
- ابتلا به بیماری
- وجود سابقۀ بیماری خاصی در خانواده که باعث بروز مشکلاتی در دوران بارداری می‌شود.
اگر شما هم در این وضعیت قرار دارید، در اولین مراجعات حضوری به مطب پزشک یا ماما، این مسئله را با آن‌ها در میان بگذارید.
کاهش خطر بروز عوارض بارداری
هیچ راهی برای جلوگیری از بروز بعضی از مشکلات و عوارض دوران بارداری وجود ندارد.
اما اگر هریک از علائم بالا را مشاهده کردید، با مراجعۀ منظم و مداوم به مطب پزشک یا ماما می‌توانید احتمال بروز بعضی از این عوارض را کاهش دهید یا از تشدید آن‌ها جلوگیری کنید.
اگر هرچه زودتر این علائم را به پزشکتان اطلاع دهید، نتیجۀ بهتری خواهید گرفت.
حفظ سبک زندگی سالم در دوران بارداری
سبک زندگی سالم در کاهش بعضی از عوارض بارداری مؤثر خواهد بود.
تغذیه
تغذیه سالم در دوران بارداری نه‌تنها به بهبود وضعیت سلامتی و تندرستی شما کمک می‌کند، بلکه در رشد و تکامل جنین نیز مؤثر است.
احتمالاً در این دوران به علت تغییرات هورمونی، دچار ویار می‌شوید و میل ناگهانی به خوردن غذاهایی پیدا می‌کنید که اغلب توجهی به آن نداشتید. اما می‌توانید تا جایی که رژیم غذایی‌تان سالم و متعادل باقی بماند، غذا یا نوشیدنی که هوس کرده‌اید، مصرف نمایید.
ورزش
در دوران بارداری، انجام ورزش‌های با شدت ملایم و به‌صورت منظم باعث بهبود خلق‌وخو، تندرستی، خواب، افزایش انرژی و تسکین کمر دردتان می‌شود.
ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، شنا یا یوگا در دوران بارداری، ایمن هستند. اما قبل از شروع ورزش در دوران بارداری، تأیید پزشک یا ماما را دریافت کنید.
انجام تمرینات کگل (کف لگن) و ورزش‌های مخصوص عضلات شکم از بروز مشکلاتی مانند بی‌اختیاری ادرار در اواخر دوران بارداری و بعد از زایمان جلوگیری می‌کند.
استعمال دخانیات، الکل و سایر مواد مخدر و داروها در دوران بارداری
در دوران بارداری از استعمال دخانیات بپرهیزید. برای جلوگیری از استنشاق دود سیگار، از افرادی که در حال سیگارکشیدن هستند، فاصله بگیرید.
از مصرف الکل نیز اجتناب کنید. الکل از طریق جفت به بدن جنین منتقل می‌شود و ممکن است باعث بروز مشکلات جدی شود.
اگر در این دوران داروی خاصی مصرف می‌کنید، برای حفظ سلامت خودتان و کودکتان این مسئله را به ماما یا پزشک اطلاع دهید. داروهای بدون تجویز، ویتامین‌ها یا مکمل‌های گیاهی و سایر داروها از جملۀ این موارد هستند.
وضعیت روحی
در این دوران، سلامت روح و روان به اندازۀ سلامت جسمی اهمیت دارد.
بیشتر زنان، تغییرات احساسی را در دوران بارداری تجربه می‌کنند. چون تحولات بزرگی در بدن آن‌ها در حال رخ‌دادن است.
اگر تغییرات روحی و احساسی بیش از دو هفته طول بکشند، ممکن است نشانه‌ای از افسردگی باشند. در صورت مشاهدۀ علائم افسردگی، به پزشکتان اطلاع دهید.
نحوه خوابیدن
خوابیدن به پهلو، ایمن‌ترین وضعیت خوابیدن در دوران بارداری است. چون در این حالت، خطر زایمان نوزاد مرده کاهش می‌یابد. این مسئله در سه ماه سوم بارداری بسیار اهمیت دارد. برای اینکه بتوانید راحت‌تر به پهلو بخوابید، یک متکا بین دو پاها و پشت خود قرار دهید. این کار می‌تواند از بروز کمر درد نیز جلوگیری کند. در صورت امکان، به پهلوی چپ بخوابید تا خون و مواد مغذی بیشتر به جنین برسند.
سلامت و بهداشت روزانه
ازآنجایی‌که پوسیدگی دندان و بیماری لثه می‌توانند خطر تولد نوزاد نارس، نوزاد با وزن پایین و پوسیدگی دندان‌های کودکان در سنین پایین را افزایش دهند، پس رسیدگی به دندان‌ها قبل و بعد از دوران بارداری بسیار اهمیت دارد. برای مراقبت از دندان‌ها می‌توانید هر روز آب شیرین بنوشید، دندان‌های خود را با مسواک نرم و خمیردندان حاوی فلوراید مسواک کنید و هر روز، نخ دندان بکشید. به‌خاطر داشته باشید که باید حداقل سالی یک‌بار به دندانپزشک مراجعه نمایید.
متخصصان سلامت توصیه می‌کنند که در دوران بارداری واکسن آنفولانزا را تزریق کنید. برای حفظ سلامت خودتان و نوزاد در هر مرحله از بارداری می‌توانید این کار را انجام دهید. تزریق واکسن سیاه‌سرفه نیز در سه ماه سوم بارداری توصیه می‌شود.
شست‌وشوی مرتب دست‌ها به‌خصوص بعد از توالت و قبل از پختن غذا نیز بسیار اهمیت دارد. این کار از بروز یا گسترش بیماری و عفونت جلوگیری می‌کند.
ایمنی ماشین
وقتی داخل ماشین هستید، حتماً کمربندتان را ببندید. کمربند را طوری ببندید که یک‌بند آن از بالای برآمدگی شکم و بند دیگر از زیر برآمدگی شکم رد شود.
در راستای تکمیل مطالب این مقاله، می‌توانید فیلم‌های مشکلات شایع در دوران بارداری 1، 2 و 3 را در وب‌سایت بهداشت تی‌وی تماشا نمایید.
