ریزش مو که نام علمی آن، آلوپسی (Alopecia) است، انواع و علل مختلفی دارد.
کچلی و ریزش مو در نوزادان
بسیاری از نوزادان در هنگام تولد هیچ مویی روی سرشان ندارند یا مدت کوتاهی بعد از تولد، موهایشان می‌ریزند. اما به‌مرورزمان، موهای ضخیم و دائمی روی سرشان رشد می‌کنند.
نوزادان سالم نیز گاهی به دلیل خوابیدن طولانی‌مدت به پشت، ناحیۀ پشت یا اطراف سرشان، بدون مو است؛ چون موهای آن ناحیه، دچار سایش و درنتیجه، ریزش می‌شوند. اگر کودک مدت‌زمان بیشتری در حالت نشسته قرار گیرد، موهایش یکدست رشد می‌کنند.
انواع ریزش مو
ریزش موی طبیعی
همۀ افراد هر روز مقداری از موهای خود را هنگام شانه‌کردن یا شستن از دست می‌دهند.
ریزش مو در اثر عوامل درونی
گاهی افراد به‌خاطر استرس ناشی از بیماری یا ضربۀ روحی، کاهش وزن یا مصرف دارویی جدید، دچار ریزش موی شدید می‌شوند. در این حالت، ریزش معمولاً طی ۳-۶ ماه متوقف می‌شود.
نازک شدن موها ممکن است نشانه‌ای از اختلالات تیروئید باشد که البته در کودکان به‌ندرت دیده می‌شود.
ریزش موی پراکنده
ریزش موی پراکنده (Patchy hair loss) دلایل متعددی دارد:
- عفونت قارچی (Ringworm)، رایج‌ترین علت آن است.
- برس زدن مکرر و محکم شانه‌کردن نیز موجب ریزش موی پراکنده در بعضی از افراد می‌شود. الگوی ریزش مو در کودکان و نوجوانان به‌تدریج با رشد آن‌ها منظم می‌شود.
- بعضی از بچه‌ها در سنین بالاتر به‌خاطر عادت‌های عصبی موهای خود را می‌کَنند.
- به وضعیتی که کودکان یا نوجوانان، موهای سر، ابرو و مژه‌های خود را می‌کَنند، اختلال موکنی (Trichotillomania) می‌گویند که می‌تواند نشانه‌ای از اختلالات عاطفی باشد.
آلوپسی آره آتا یا ریزش موی سکه‌ای
ریزش موی سکه‌ای (Alopecia Areata) یکی از انواع آلوپسی و یک وضعیت خود ایمنی در پوست است که باعث ریزش مو در نواحی مختلف بدن می‌شود. این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به فولیکول‌های مو حمله می‌کند.
مشکلات ساقۀ مو
گاهی بعضی از بیماری‌ها که از سنین پایین در بدن وجود دارند، باعث می‌شوند تا موها، کرک، وِز و بسیار شکننده شوند، رشد آن‌ها متوقف گردد یا دچار ریزش شوند.
علائم ریزش مو
مهم‌ترین علامت ریزش مو، کچلی ناحیه‌ای از سر یا کم‌شدن موها است.
عفونت قارچی معمولاً با علائم زیر همراه است:
- پوست سر دچار خارش یا حساسیت می‌شود.
- قسمتی که موی آن ریخته، پوسته‌پوسته می‌شود؛ این ناحیه در پوست‌های روشن به رنگ قرمز و در پوست‌های تیره به رنگ قهوه‌ای، بنفش یا خاکستری درمی‌آید.
- موهای اطراف ناحیه‌ای که ریخته است، کوتاه، سست و شکننده هستند.
علائم ریزش موی سکه‌ای عبارت‌اند از:
- موهای یک یا چند ناحیه از سر به طور کامل می‌ریزند.
- پوست آن نواحی دچار پوسته‌پوسته، تغییر رنگ، زخم، خارش یا حساسیت می‌شود.
- نواحی از سر، ابروها، مژه‌ها، بدن یا کل سر و بدن، موهای خود را دست می‌دهند.
علائم اختلال موکنی در کودکان عبارت‌اند از:
- موهای قسمت جلو یا کنار سر می‌ریزند.
- نواحی که مو ندارند، به طور کامل خالی نیستند و شکلی نامنظم دارند.
- اطراف و روی نواحی کم مو، موهایی با اندازه‌های مختلف رشد می‌کنند.
- ابروها و مژه‌ها می‌ریزند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد:
در شرایط زیر حتماً باید به پزشک مراجعه کرد:
- ریزش موی شدید یا نازک شدن موها بدون هیچ دلیل مشخص
- خارش و حساسیت پوست سر
- وجود یک تودۀ اسفنجی و نرم روی ناحیۀ کچلی
- ریزش مو همراه با تب، خواب‌آلودگی و درد شدید یا بی‌حالی
اگر موهای ناحیۀ بزرگی از سرتان ریخته است و نگران این مسئله هستید، حتماً به متخصص پوست و مو مراجعه کنید.
راه‌های درمان ریزش مو
درمان‌های ریزش مو معمولاً به‌خوبی جواب می‌دهند و در بیشتر موارد اگر به‌موقع درمان شود، اثری بر جای نمی‌گذارند.
انتخاب روش درمان به نوع و دلایل ریزش مو بستگی دارد.
ریزش موی سکه‌ای در بسیاری از افراد بدون درمان و دارو بهبود می‌یابد. اما اگر بدتر شود، پزشک، داروهای کورتیکواستروئید موضعی یا داروهای دیگر تجویز و یا از سایر روش‌های درمانی استفاده خواهد کرد. درصورتی‌که ریزش مو سریع باشد یا ناحیه‌ای کاملاً بدون مو شود، پزشک داروی خوراکی تجویز خواهد کرد.
پیشگیری از ریزش مو
راهکارهای زیر در پیشگیری یا کاهش ریزش مو مؤثر هستند:
- هنگام شانه‌کردن، برس زدن و شستن موها مراقب باشید؛ چراکه کشیدن زیاد موهای کرک یا وِز می‌تواند باعث از دست رفتن موها شود.
- سعی کنید موی خود را دم‌اسبی نبندید یا آن را خیلی نکشید؛ چون باعث کم‌شدن موها در ناحیۀ خط رویش مو می‌شود.
- از اتوی مو و مواد شیمیایی کمتر استفاده کنید؛ چراکه موجب آسیب‌دیدن موها و تحریک پوست سر می‌شوند.
وب‌سایت بهداشت تی‌وی، یک پلتفرم آموزشی ویدئو محور است که دوره‌هایی علمی، عملی و کاربردی در حوزۀ سلامت خانواده، در دسترس شما عزیران قرار می‌دهد. می‌توانید با مراجعه به این وب‌سایت و تماشای ویدئوهای آموزشی، از اطلاعات مفید این دوره‌ها، بهره‌مند شوید.
