خشکی پوست در کودکان و نوجوانان

علت خشکی پوست

خشکی پوست، عارضه‌ای بسیار شایع در میان کودکان و نوجوانان است.

در بیشتر موارد، افرادی که در محیط‌های خشک با آب‌وهوای سرد، گرم یا بادی با رطوبت پایین زندگی می‌کنند، پوستِ خشکی دارند. باد کولر یا گرمای مستقیم شومینه یا بخاری هم در خشکی پوست تأثیر دارند.

همچنین، حمام‌ بیش از حد یا استفادۀ زیاد از صابون و کف حمام نیز موجب خشکی پوست می‌شوند و یا آن را تشدید می‌کنند. چراکه صابون، چربی طبیعی پوست را از بین می‌برد و درنتیجه، مرطوب نگه‌داشتن آن سخت می‌شود. حمام‌کردن با آب بسیار داغ نیز پوست را خشک می‌کند.

استفاده از لباس یا حولۀ زبر یا محصولات حاوی الکل نیز در خشکی پوست تأثیر دارند.

پوست بسیاری از نوزادان بلافاصله بعد از تولد، خشک و پوسته‌پوسته است، به‌خصوص اگر بعد از هفتۀ چهلم متولد شوند. اما این عارضه به‌زودی برطرف می‌شود.

گاهی برخی از بیماری‌های پوستی مانند اگزما باعث خشکی شدید پوست کودکان می‌شوند.

بعضی از داروها مانند ایزوترتینوئین که برای درمان آکنه استفاده می‌شوند، پوست را خشک می‌کنند.

به‌ندرت اتفاق می‌افتد که خشکی پوست نشانه‌ای از بیماری‌های نهفته مانند دیابت نوع ۱ و ۲ یا اختلالات تیروئید باشد.

عوارض خشکی پوست

خشکی پوست اغلب با عوارضی چون پوسته‌پوسته شدن، زبری و کدری پوست همراه است. در پوست‌های خشک، پوسته‌های سفید و کوچکی دیده می‌شوند که معمولاً خیلی خارش ایجاد نمی‌کنند و رنگ پوست را تغییر نمی‌دهند.

خشکی پوست ممکن است در هر نقطه‌ای از بدن اتفاق بیفتد. در کودکان، بیشتر پوست صورت، دست‌ها (به‌خصوص بازوها) و پاها (خصوصاً زانوها) دچار خشکی می‌شوند. لب‌ها نیز ممکن است بسیار خشک شوند و ترک بخورند.

خشکی زیاد پوست می‌تواند باعث ایجاد ترک‌های پوستی شود که ممکن است دردناک باشند. این ترک‌ها گاهی خونریزی یا عفونت می‌کنند.

اگر پوست عفونت کند، روی آن پوسته می‌بندد، ترشحات زردرنگ از آن خارج یا نقاطی متورم روی پوست ایجاد می‌شود. این ناحیه در پوست‌های روشن‌تر، به رنگ قرمز و در پوست‌های تیره‌تر، به رنگ قهوه­ای، بنفش یا خاکستری درمی‌آید.

اگر پوست دچار خارش یا التهاب شود، ممکن است علت آن، اگزما باشد. اگزما هم معمولاً به‌صورت خشکی در قسمت آرنج، پشت زانوها یا روی صورت ظاهر می‌شود.

این عارضه هرازگاهی در پوست‌های خشک ایجاد می‌شود.

آیا برای درمان خشکی پوست باید به پزشک مراجعه کنید؟

احتمالاً خیر. اما در شرایط زیر حتماً به پزشک مراجعه کنید:

• خشکی پوست که با روش‌هایی که در ادامه خواهیم گفت، بهبود پیدا نکند.
• بروز التهاب و خارش
• احساس درد
• بروز نواحی زردرنگ یا ملتهب روی پوست

اگر این عارضه با روش‌های درمانی معمول بهتر نشود، باید به متخصص پوست مراجعه کنید.

درمان خشکی پوست

بهترین راه درمان خشکی پوست، کنترل عوامل زمینه‌ای است:

• سعی کنید محیط را مرطوب نگه دارید. مثلاً می‌توانید یک دستگاه بخور و رطوبت ساز در اتاق قرار دهید و از حضور طولانی‌مدت در فضاهایی که در تماس مستقیم با کولر، بخاری یا شومینه هستید، خودداری کنید.
• در صورت امکان لباس‌هایی نخی برتن کنید یا یک‌لایه آستر نخی به لباس‌های پشمی یا دارای الیاف مصنوعی بدوزید. لباسِ زیاد نپوشید تا گرمتان نشود و عرق نکنید.
• مدت‌زمان استحمام خود را کوتاه و به‌جای آب جوش با آب گرم حمام کنید.
• فقط با آب خالی دوش بگیرید یا از شوینده‌های غیرصابونی استفاده نمایید.
• روغن حمام مرطوب‌کننده و غیر معطر به آب وان اضافه کنید.
• کمتر استحمام کنید. به‌طورکلی، اگر پوست خشکی دارید، نباید هر روز حمام کنید، به‌خصوص در فصل زمستان و زمانی که رطوبت کم است.

استفاده از لوسیون‌های مرطوب‌کننده بدون رایحه و غیرمحرک، پماد امولسیون، کرم نرم‌کننده یا سوربولن با گلیسیرین 10درصد بسیار تأثیرگذار است. پمادها اغلب در رفع خشکی پوست، مؤثرتر هستند و چون افزودنی‌های زیادی ندارند، در مقایسه با کرم‌ها سوزش کمتری ایجاد می‌کنند.

مرطوب‌کننده‌ها را باید به طور منظم، ترجیحاً دو بار در روز، روی پوست خشک بزنید. بهترین زمان استعمال آن­ها بعد از استحمام است که پوست، گرما و رطوبت دارد؛ چراکه در این حالت بهتر جذب پوست می‌شود.

بعد از شستن دست‌ها و قبل و بعد از شنا هم از لوسیون‌های مرطوب‌کننده استفاده کنید.

پیشگیری

تمام راهکارهای درمانی که در بالا عنوان کردیم، برای پیشگیری از خشکی پوست هم مؤثر هستند.

فراموش نکنید که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است.

همراهان عزیز، 

برای کسب اطلاعات بیشتر پیرامون مسائل مربوط به سلامت جسم و روان، می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت بهداشت تی‌وی، ویدئوهای آموزشی این پلتفرم را تماشا کنید.