موعد زایمانتان نزدیک است و احتمالاً بسیار مضطرب و نگران هستید. البته که تمام این احساسات طبیعی هستند. چون به‌زودی مادر می‌شوید و مسئولیتی بزرگ را بر عهده می‌گیرید. حتماً در این مدت دربارۀ روش‌های زایمان تحقیق کرده‌اید و با زایمان طبیعی و سزارین آشنا شده‌اید. حالا قطعاً می‌دانید که سزارین، نوعی جراحی است که طی آن برشی روی شکم ایجاد و نوزاد خارج می‌شود. نخست باید بگوییم که زایمان سزارین، جان میلیون‌ها زن و نوزاد را نجات داده است. بااین‌وجود، توصیه می‌کنیم اگر مشکل خاصی ندارید، زایمان سزارین را انتخاب نکنید. درصورتی‌که سزارین اولین انتخابتان برای زایمان است، حتماً دربارۀ آن و بهبودی کامل بعد از زایمان، اطلاعاتی به دست آورید. اما اگر مجبور به زایمان سزارین نیستید و اولین انتخابتان هم نیست، با انجام برخی از اقدامات می‌توانید از سزارین جلوگیری کنید یا احتمال آن را کاهش دهید. در این صورت، می‌توانید زایمان طبیعی داشته باشید.
۶ اقدام عالی برای پیشگیری از زایمان سزارین
در شرایطی که زایمان سزارین بهترین انتخاب برای خودتان و کودکتان است، پس جای حرفی نیست و بی‌تردید نباید به زایمان طبیعی فکر کنید. اما اگر هنوز مطمئن نیستید یا شرایط زایمان طبیعی را دارید، می‌توانید راهکارهای زیر را امتحان کنید:
۱. در انتخاب پزشک و بیمارستان، دقت کنید.
بسیاری از خانم‌ها فکر می‌کنند حتماً باید متخصص زنان و زایمانی که در دوران بارداری تحت‌نظرش هستند، نوزادشان را به دنیا بیاورد. درحالی‌که لزوماً این‌طور نیست. قطعاً رابطۀ خیلی خوبی با پزشکتان دارید که اگر غیر از این بود، اصلاً به او مراجعه نمی‌کردید. اما پیشنهاد می‌کنیم چند سؤال دشوار از او بپرسید تا ببینید از تجربۀ کافی برای زایمان طبیعی/ سزارین برخوردار است؟ شما فقط یک‌بار این کودکتان را به دنیا می‌آورید و باید بدانید که این تجربه می‌تواند بر بارداری‌ها و زایمان‌های بعدی‌تان به‌شدت تأثیر بگذارد. پس اگر حتی در اواسط دوران بارداری‌تان متوجه شدید که پزشکتان، تجربه و مهارت کافی ندارد، به پزشکی دیگر مراجعه کنید. اما این بار به اندازۀ کافی تحقیق کنید تا زایمان خوشایند داشته باشید.
۲. با پزشک یا ماما در ارتباط باشید.
فرقی نمی‌کند که تصمیم دارید تحت‌نظر پزشک زنان یا ماما باشید، درهرحال، باید مرتب با آن‌ها ملاقات کنید و سؤالاتی بپرسید. تصمیمات و خواسته‌های خود را با آن‌ها در میان بگذارید. هرچه بیشتر خواسته‌های خود را بیان کنید، زودتر متوجه می‌شوید که چگونه می‌توانند به شما کمک کنند و زایمانتان چگونه پیش خواهد رفت. همچنین، بهتر است فهرستی از سؤالات خود را در نوت گوشی یا کاغذ بنویسید تا موارد مهم را فراموش نکنید.
۳. اجازه دهید درد زایمان خودش شروع شود.
در صورت امکان اجازه ندهید کادر بیمارستان از القای زایمان استفاده کنند. حتی اگر پزشکتان به شما بگوید که القای زایمان، احتمال سزارین را افزایش نمی‌دهد، همچنان توصیه می‌کنیم در صورت امکان از القای زایمان خودداری کنید. در واقع، القای زایمان فقط باید در صورتی انجام شود که سلامت مادر و نوزاد در خطر باشد.
در بیشتر روش‌های القای زایمان، داروی پیتوسین به مادر تزریق می‌شود که نوعی اکسی‌توسین مصنوعی است.
همان‌طور که می‌دانید، اکسی‌توسین، هورمونی است که باعث بروز انقباضات زایمان می‌شود. اما پیتوسین، انقباضات غیرطبیعی، قوی و دردناک را ایجاد می‌کند که معمولاً برای تحمل درد، باید به مادر مسکن تزریق شود. این کار می‌تواند باعث ایجاد چرخه‌ای معیوب شود چون داروهای مسکن معمولاً هنگام بروز درد زایمان، انقباضات عضلات را مختل می‌سازند. در این شرایط، استفاده از پیتوسین بیشتر ضرورت می‌یابد. اما متأسفانه پزشک نیز محدودیت‌هایی دارد. اگر مادر بیش از حد زور بزند و فشار زیادی به رحم وارد شود، رحم در فاصلۀ بین انقباضات، به‌اندازه کافی آرام و شل نمی‌شود تا گردش خون به‌درستی صورت گیرد. این مسئله می‌تواند برای جنین مشکل ایجاد کند و ممکن است مادر مجبور به زایمان سزارین شود.
۴. در صورت امکان در خانه زایمان کنید.
بعضی از خانم‌ها به‌محض شروع انقباضات، بلافاصله آماده رفتن به بیمارستان می‌شوند. اما ممکن است باتوجه‌به تعداد انقباضات و مدت‌زمان آن‌ها، کادر بیمارستان، شما را به خانه بفرستند. در این شرایط، پزشک یا پرستار از شما درخواست می‌کند که وقتی کیسه آب پاره می‌شود و/ یا زمانی که فاصلۀ بین هریک از انقباضات به 5 دقیقه می‌رسد، مجدد به بیمارستان بازگردید. به‌طورکلی، هر انقباض، یک دقیقه طول می‌کشد که در طول یک ساعت، از الگویی متوالی پیروی می‌کند (قانون ۱-۱-۵). پس تا زمانی که وقت آن نرسیده در خانه بمانید. بیشتر خانم‌ها در خانه راحت‌تر هستند چون می‌توانند چیزی بخورند یا بیاشامند، هر طور که می‌خواهند در خانه راه بروند یا بنشینند، داخل وان یا زیر دوش بروند و کارهایی ازاین‌قبیل انجام دهند. اما در بیمارستان، شرایط انجام تمام این کارها وجود ندارد.
همچنین، هر چه مدت طولانی‌تری در بیمارستان بمانید، مداخلات پزشکی نیز بیشتر می‌شود. در واقع، مداخلات پزشکی می‌توانند درد زایمان و فرایند زایمان را کندتر کنند و در نتیجه، مسیر را برای زایمان سزارین هموار نمایند. برطبق نتایج به‌دست‌آمده، هرچه میزان مداخلات پزشکی بیشتر باشد، احتمال زایمان سزارین افزایش می‌یابد. ازاین‌رو، اگر بیشترین زمان قبل از زایمان را در خانه بمانید، احتمال زایمان سزارین، کاهش خواهد یافت.
۵. اجازه دهید کیسه آب خودش پاره شود.
در هنگام زایمان، برخی از پزشکان، خود اقدام به پاره‌کردن کیسه آب مادر می‌کنند. در این شرایط، مادر باید بپرسد چرا پزشک چنین تصمیمی می‌گیرد. شاید پاره‌کردن کیسه آب در بعضی شرایط، تصمیم درستی باشد. اما پزشک می‌تواند کمی بیشتر صبر کند.
احتمالاً پزشک بر این باور است که پاره‌کردن کیسه آب به تسریع روند زایمان کمک می‌کند. اما پارگی کیسه آب همیشه راهکار مؤثری برای تسریع زایمان تلقی نمی‌شود. اتفاقاً این کار باعث می‌شود انقباضات، دردناک‌تر شوند و ضربان قلب کودک به‌شدت کاهش یابد. چون در این شرایط، هیچ آبی اطراف کودک و بندناف او وجود ندارد که از او محافظت کند. ضمن اینکه، پاره شدن کیسه آب، احتمال عفونت شما را افزایش می‌دهد. به همین دلیل بهتر است اگر از لحاظ پزشکی ضرورتی وجود ندارد، اجازه دهید کیسه آب خودش پاره شود.
مسئله دیگر این است که معمولاً نوزاد باید در عرض ۲۴ ساعت پس از پاره شدن کیسه آب، به دنیا بیاید (گاهی پزشک به شما اجازه می‌دهد تا بیشتر از این زمان صبر کنید). در غیر این صورت، باید زایمان سزارین داشته باشید. یعنی پزشک با انجام این کار سعی دارد شما را از ابتلا به عفونت، خصوصاً کوریوآمنیونیت مصون بدارد. در واقع باید بگوییم به‌محض اینکه کیسه آب پاره می‌شود، وقت چندانی برای زایمان ندارید!
۶. کمی دیرتر بی‌حسی اپیدورال داشته باشید.
چنان چه خیلی زود تصمیم بگیرید بی‌حسی اپیدورال داشته باشید (قبل از فاز فعال زایمان)، ممکن است درد زایمانتان کاهش یابد و یا حتی متوقف شود. به‌این‌ترتیب، پزشک یا پرستار باید با تزریق پیتوسین که برای القای زایمان استفاده می‌شود، عوارض اپیدورال را کاهش دهد. حال اگر اپیدورال خیلی زود تزریق شود، حتی پیتوسین نیز گاهی تأثیری نخواهد داشت. قبل از آنکه تصمیم به تزریق اپیدورال بگیرید، دقت کنید که انقباضات حتماً الگوی منظمی داشته باشند و قبل از بی‌حسی اپیدورال، حتماً وارد فاز فعال زایمان شده باشید. هرچه بی‌حسی اپیدورال دیرتر انجام شود، احتمال زایمان سزارین نیز کاهش می‌یابد.
در دوره مجازی آمادگی برای زایمان، به تفصیل به مقولۀ بارداری و زایمان پرداخته‌ایم که در صورت تمایل، می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت بهداشت تی‌وی، فیلم‌های آموزشی و کاربردی این مجموعه را تماشا نمایید.
